Peducate.ir

Peducate.ir

با هم بیاموزیم
Peducate.ir

Peducate.ir

با هم بیاموزیم

عیب یابی و تعمیر لامپ های کم مصرف

 عیب یابی و تعمیر لامپ های کم مصرف


لامپ های کم مصرف یا لامپ های CFL امروزه در هر خانه ای مورد استفاده قرار می گیرد. مصرف توان الکتریکی کم، روشنایی مناسب، طول عمر نسبتا بالا و ... باعث شده است که استفاده از این لامپ ها در دنیا زیاد شود. اگرچه امروزه لامپ های LED قرار است در آینده ای نه چندان دور جانشین لامپ های CFL یا لامپ های کم مصرف شوند ولی هنوز تا رسیدن به این هدف، زمان طولانی نیاز است. لامپ های کم مصرف همانند دیگر لامپ ها ممکن است پس از مدتی دچار ایراد شوند. اگر ایراد اساسی نباشد به راحتی می توان ان ها را تعمیر کرد. در اینجا قرار است تا روش های تعمیر این گونه لامپ ها را مرور کنیم. 

قبل از شروع به کار حتما خازن های موجود در داخل لامپ کم مصرف رو با اتصال کوتاه کردن دو سر این خازن ها، دشارژ یا تخلیه کنید تا دچار برق گرفتگی یا شوک الکتریکی نشوید.


مراحل عیب یابی شیشه لامپ

 ابتدا لامپ رو باز کنید و در ادامه پایه هایی که به بخش شیشه ای لامپ وصل اند رو از روی برد آزاد کنید. به کمک یک مولتی متر که در حالت بازر (بوق) قرار داده شده پایه ها را تست میکنیم هر دو سیم که در یک طرف قرار دارند باید بوق بزند. اگر بوق نزد یعنی خود لامپ خراب شده و دیگه نمیشه کاریش کرد مگر یه لامپ سالم باهمین توان داشته باشید و لامپ آن را تعویض کنید.


عیب یابی و تعمیر مدار لامپ

در مرحله اول فیلمان موجود در داخل لامپ رو امتحلان کنید. فیلمان همون سیم پیچی که در داخل لامپ هستش که باید با اهم متر مقاومت دو سر اونو اندازه گیری کنید در حالت عادی (سالم) باید مقاومتی بین دو تا سه اهم داشته باشد. اگر مقاومت آن بی نهایت یا صفر باشد باید این قطعه تعویض شود.


مرحله دوم تست ترانس چاپر هست که باید با اهم متر آن را تست کنید. ترانس چاپر در حالت عادی (سالم) به صورت اتصال کوتاه هست. اگر دو مرحله قبل مشکلی دیده نشد به سراغ دیودهای لامپ که وظیفه یکسوسازی برق ورودی رو به عهده دارند بروید.


در مرحله سوم، مقاومت های روی بیس-کلکتور وبیس-امیتر ترانزیستورها را امتحان کنید. اگر مقدار مقاومت ها با آنچه که از روی کدهای رنگی آن حساب می شود یکی بود، سالم هستند در غیر این صورت باید تعویض شوند.

در مرحله پنجم، باید دیودهای متصل به بیس و امیتر ترانزیستورها تست شوند. به دلیل اینکه در این جا این دیودها با دو مقاومت سری شدند، در هر دو بایاس موافق و مخالف از خودشان مقاومت نشان می دهند پس باید ابتدا این دیودها از مدار جدا شده و تست شوند.


در مرحله ششم خازن صافی رو تست کنید. این خازن همان خازن الکترولیت بوده که معمولا ماکزیمم ولتاژ قابل تحمل آن بالای 220 ولت است و اندازه بزرگی دارد. در اینجا از مولتر متر عقربه ای برای تست آن استفاده کنید. دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر ۱۰۰ است به دو سر خازن زده، اگر عقربه مولتی متر رفت و برگشت نمود خازن سالم است، اگر عقربه روی صفر ایستاد خازن اتصال کوتاه شده و اگر عقربه در برگشت روی صفر نیامد نشتی دارد. روش دیگر آن است که این خازن را از مدار جدا کرده و سپس با باتری نه ولت حدود سه ثانیه شارژ کنید. سپس باتری رو جدا کرده وخازن را با توجه به قطب مثبت و منفی آن به دو سر یک لامپ (مثلا لامپ LED قرمز) متصل کنید. اگر لامپ روشن و سپس خاموش شد خازن سالم است در غیر اینصورت باید تعویض شود.


در مرحله هفتم، خازن های دیگر را تست کنید. اگر روی مدار این خازن ها رو تست می کنید باید مقدار بی نهایت یا اتصال باز رو نشان بدهند. بهتر است برای تست از روی مدار جدا شوند و تست گردند. برای تست خازن های غیر الکترولیت و با استفاده از مولتی متر عقربه ای، دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک کیلو است به دو سر خازن زده اگر عقربه حرکت نکرد و روی بی نهایت ماند یا کمی حرکت کرد و برگشت خازن سالم است.


 در مرحله هشتم، فیوز (در صورت وجود) مدار رو چک کنید که سالم باشه. فیوز در حالت عادی یا سالم بودن، باید اتصال کوتاه باشد. برای این کار از تست بوق مولتی متر استفاده کنید.


در مرحله نهم، دیاک موجود در مدار رو تست کنید. دیاک همون diode AC هست که از هر دو طرف باید جریان را از خود عبور دهد. که برای تست باید یک ولتاژ (به عنوان مثال صد ولت AC) به آن اعمال کنید. اگر ولتاژ را از هر دو سمت عبور داد سالم است.


در مرحله دهم، بقیه قطعات را تست کنید. اگر با این مراحل نتوانستید لامپ رو تعمیر کنید، آن دور نیندازید و از قطعات آن برای لامپ های دیگر استفاده کنید. در ادامه نحوه صحیح تست قطعات الکترونیکی برای آشنایی بیشتر آورده شده است.


تست فیوز

دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک است به دو سر فیوز زده، اگر عقربه روی صفر ایستاد فیوز سالم است.

تست کلید

از هر سه پایه مجاور، در یک حالت دو پایه باید به هم راه دهد و دو پایه به هم راه ندهد و در حالت دیگر برعکس این حالت باید نشان دهد.

تست گوشی و بلندگو

دو سر باطری را به سر گوشی زده اگر صدای خش خش شنیده شد گوشی و یا بلندگو سالم است.

تست میکروفون

دو سر اهم را که روی رنج ضربدر یک کیلو وات است به دو سر میکروفون زده اگر عقربه، اهمی نشان داد سالم است.

تست فیش

از سه پایه فیش، در یک حالت بایستی دو پایه بهم صفر نشان دهد و وقتی گوشی داخل است این دو پایه بی نهایت نشان دهد.

تست مقاومت

دو سر مولتی متر را به دو سر مقاومت زده و مقدار اهم مقاومت اندازه گیری شود، دقت شود که دو دست به قسمت فلزی مولتی متر تماس نداشته باشد و ابتدا مولتی متر را روی رنج ضربدر یک بعد روی ضربدر ۱۰ و بعد روی ضربدر یک کیلو و بعد روی ضربدر ۱۰ کیلو قرار می دهیم اگر روی هیچ کدام عقربه حرکت نکرد مقاومت سوخته است.

تست ولوم و پتانسومتر

دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک است به سر اول و وسط ولوم یا پتانسیومتر زده و پیچ آنرا چرخانده، اگر عقربه نیز تغییر نمود، ولوم یا پتانسیومتر سالم است.

تست تریستور یا مقاومت حرارتی NTC

دو فیش مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک است به دو پایه مقاومت حرارتی زده، نوک هویه داغ را به پایه آن نزدیک نموده، عقربه باید به طرف صفر نزدیک شود.

تست مقاومت حرارتی PTC

دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک است به دو پایه مقاومت حرارتی زده، سپس نوک هویه داغ را به پایه آن نزدیک نوده، عقربه باید از صفر دور شود.

تست خازن بدون قطب

دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر یک کیلو است به دو سر خازن زده اگر عقربه حرکت نکرد و روی بی نهایت ماند یا کمی حرکت کرد و برگشت خازن سالم است.

تست خازن الکترولیتی با قطب مثبت و منفی

دو سر مولتی متر را که روی رنج ضربدر ۱۰۰ است به دو سر خازن زده، اگر عقربه مولتی متر رفت و برگشت نمود خازن سالم است، اگر عقربه روی صفر ایستاد خازن اتصال کوتاه شده و اگر عقربه در برگشت روی صفر نیامد نشتی دارد.

تست خازن متغیر (واریابل و تریمر)

دو سر مولتی متر را به دو پایه، دو پایه کنار هم واریابل زده، و دسته واریابل را چرخانده اگر عقربه هیچ حرکتی نشان نداد و روی بی نهایت ماند سالم است.

تست سیم پیچ

دو سر مولتی متر را که روی رنچ ضربدر یک است به دو سر سیم پیچ زده، اگر عقربه حرکت نمود و نزدیک صفر ایستاد، سیم پیچ سالم است.

تست ترانس، چوک، IF

مولتی متر روی رنج ضربدر یک باشد، پایه های طرف اولیه بایستی به یکدیگر اهمی، کم نشان دهد و پایه های طرف ثانویه نیز باید اهم کم نشان دهد (در ترانس های صوتی که یکطرف چهار سر وجود دارد، بایستی دو به دو بهم راه دهد).

تست دیودها

در هنگام تست دیودها، مولتی متر روی رنج ضربدر یک قرار دهید و به دو سر دیود زده اگر دیود سالم باشد باید از یک طرف عقربه مولتی متر حرکت نموده و اهمی کم نشان دهد و از طرف دیگر عقربه مولتی متر حرکت نکند.

تشخیص جنس دیود ها

در هنگام تست دیود، از طرفی که عقربه حرکت می کند، چنانچه تا ۳۰ اهم دیود شد جنس آن ژرمانیوم بوده و اگر بیشتر شد جنس آن سیلیکون می باشد.

تشخیص جنس دیودها با ولتاژگیری

اگر دو سر ولتمتر به دو سر دیود زده شود (مدار روشن)، اگر حدود ۰٫۲ ولت دیده شد جنس آن ژرمانیوم و اگر حدود ۰٫۶ ولت شد سیلیکون است.

تست دیود سه سر

مولتی متر روی رنج ضربدر یک باشد پایه وسط به دو پایه دیگر از یک طرف اهمی نشان دهد و از یک طرف عقربه هیچ حرکت نکند.

تست دیود چهار سر (پل دیود)

پایه های متناوب با پایه های مثبت (+) یا منفی (-) یایستی از یک طرف اهمی نشان دهد و از طرف دیگر عقربه هیچ حرکتی نکند.

تشخیص آند و کاتد دیود

اگر مولتی متر نوع ژاپنی بود (مثل اکثر مولتی مترهای موجود در بازار)، دو سر امتر را از طرفی به پایه های دیود وصل می کنیم که عقربه حرکت نموده و اهمی نشان دهد، فیش سیاه به هر پایه وصل است آند و فیش قرمز به هر پایه وصل باشد کاتد است.

نظرات 1 + ارسال نظر
علی جمعه 21 مرداد 1401 ساعت 07:20 ب.ظ

من یه لامپ ۲۳ وات مهتاب رو باز کردم دیدم یه ptc قهوه ای داخل مدار خوورد شده و عددش قابل خوندن نیست. چجوری بفهمم چند بوده

سلام دوست عزیز
متاسفانه در شرایطی که عرض کردید راه حلی به ذهنم نمیرسه

ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد