Peducate.ir

با هم بیاموزیم

Peducate.ir

با هم بیاموزیم

مدار هشدار آتش سوزی

مدار هشدار آتش سوزی

در ادامه مداری مورد بررسی قرار می گیرد که با شروع آتش سوزی، پیام هشداری را نمایش می دهد.

عملکرد: از فیزیک می دانیم که هرگاه هادی الکتریکی را گرم کنیم، الکترون های آزاد در لایه ظرفیت هادی انرژی دریافت کرده و شروع به جنبش یا جابجایی در هادی می کنند. در مدار هشدار دهنده آتش سوزی نیز از همین خاصیت استفاده شده است. وقتی سیم مسی (یا هر فلز دیگر) گرم می شود، بارها درون آن جریان می یابند و فلز از پتانسیل صفر به پتانسیل غیرصفر تغییر حالت می دهد. پتانسیل ایجاد شده، از طریق مقاومت متصل به بیس ترانزیستور (Transistor) نوع منفی یا NPN، بیس (Base) ترانزیستور Q1 را تحریک می کند. ولی از آنجایی که این جریان تحریک کوچک است، توانایی راه اندازی بار را ندارد. به همین دلیل جریان کوچک ترانزیستور Q1 در ضریب تقویت جریان این ترانزیستور (همان Beta) ضرب شده و جریان کلکتور با اندازه بزرگ تری را به وجود می آورد. جریان کلکتور (Collector) ترانزیستور Q1 مستقیما به بیس ترانزیستور Q2 اعمال شده و دوباره توسط ترانزیستور Q2 تقویت می شود تا بتواند هشدار دهنده را تغذیه کند.

در این جا هشدار دهنده یک لامپ LED است ولی می تواند به بوبین رله مغناطیسی (Relay) نیز اعمال شود تا حتی سیستم آب رسانی را در صورت نیاز فعال کند. در صورتی که جریان به اندازه کافی تقویت نشده باشد می توان از تعداد بیشتری از ترانزیستور نیز استفاده کرد. نوع ترانزیستور استفاده شده می تواند دلخواه باشد (مثلا BC107، 2N2222، C945 و ...) ولی باید توجه داشت که ضریب تقویت جریان ترانزیستور یا همان بتا باید به اندازه کافی بزرگ باشد. همچنین می توان از زوج دارلینگتون مثلا TIP122 نیز استفاده کرد. مدار به اندازه کافی ساده است. مقاومت موجود در کلکتور ترانزیستور Q2 برای محدود کردن جریان برای لامپ ال ای دی است (نقش Current Limiter را دارد) که در صورت استفاده از رله می توان آن را حذف کرد. مقدار ولتاژ تغذیه نیز بسته به ترانزیستور می تواند متفاوت باشد. با فرض استفاده از ترانزیستورهای 2N222 یا C945 باتری (Battery) یا آداپتور 9 ولت کافی است. این مدار را می توان به عنوان سنسور (Sensor) تشخیص آتش نیز مورد استفاده قرار داد. جنس فلز می تواند به جای مس، آلومینیوم و یا حتی آهن نیز باشد.