Peducate.ir

با هم بیاموزیم

Peducate.ir

با هم بیاموزیم

مدار ژول تیف Joule Thief

مدار ژول تیف Joule Thief

ساختار فوق به مدار دزد ژول یا Joule Thief معروف است.

عملکرد: مدار فوق از چند دیگاه قابل بررسی است. از نظر تحلیل DC، سلف ها اتصال کوتاه بوده و ترانزیستور توسط مقاومت R بایاس می شود و چون در کلکتور هیچ مقاومتی قرار ندارد ترانزیستور حتما در ناحیه فعال عمل می کند. از نظر تحلیل AC، با مدار تقویت کننده امیتر مشترک روبه رو هستیم که سلفی در کلکتور آن قرار گرفته است. پس اندازه بهره ولتاژ مدار متناسب با حاصل ضرب امپدانس سلف موجود در کلکتور در بهره جریان DC است. نکته جالب اینکه مقدار بهره ولتاژ با افزایش فرکانس، افزایش خواهد یافت زیرا امپدانس سلف با افزایش فرکانس بزرگتر می شود. در تقویت کننده امیتر مشترک علاوه بر تقویت ولتاژ، تقویت جریان هم داریم.

از دیدگاه دیگر و با رسم مدار معادل ساده شده سیگنال کوچک، خواهید دید که با یک مدار خود نوسان روبه رو هستیم یعنی به محض اتصال منبع تغذیه، مدار شروع به نوسان می کند که در حقیقت یک مدار نوسان ساز است. از نقطه نظر تغییرات فاز، سیگنال در بیس ترانزیستور، با فاز و با دامنه بزرگتر در ککتور ترانزیستور ظاهر می شود. با توجه به پلاریته های ترانسفورمر (نقاط آبی رنگ)، سیگنال دوباره با دامنه ای به اندازه نسبت دورهای ترانسفورمر با هسته فریت و با فاز 180 نسبت به کلکتور به بیس ترنزیستور بر می گردد که در مجموع سیگنال اولیه بیس با فاز 360 درجه و به صورت هم فاز به بیس باز می گردد. این همان مکانیسم فیدبک مثبت برای ادامه نوسان مدار است که اصطلاحا ناپایداری مدار را حفظ می کند.

بهره حلقه بسته ولتاژ مدار، برابر حاصل ضرب بهره طبقه امیتر مشترک در نسبت تعداد دور ترانسفورمر است. خروجی مدار سر کلکتور ترانزیستور است. در مدار بالا از هر نوع ترانزیستور تیپ NPN با بهره جریان DC بالای 100 مانند 2N2222، BC107، C945، MJE13005 و غیره، می توان استفاده کرد. تعداد دور اولیه و ثانویه ترانس مهم نیست. ترانس باید بر روی هسته فریت پیچیده شود. مقدار مقاومت R نباید بزرگ باشد. مدار حتی بدون مقاومت هم کار می کند. فرکانس مدار بیشتر از 1kHz است و به مقدار المان های مدار وابسته است. شکل موج خروجی شبه سینوسی آلوده به هارمونیک است که از سمت پایین قطع شده است. کلیه المان های مدار را می توان از برد مدار لامپ های کم مصرف تهیه کرد. منبع تغذیه می تواند حتی حدود 1 ولت هم باشد. مدار فوق توانایی روشن کردن چند لامپ LED را هم دارد.